Kenmerken overspanning en burn-out

Oorzaken van overspannenheid en burn-out

Er zijn verschillende factoren die kunnen leiden tot overspannenheid en burn-out, zeker wanneer er sprake is van meerdere factoren tegelijk of als stressfactoren gedurende langere tijd aanhouden en er te weinig tijd is om te herstellen. Enkele veelvoorkomende oorzaken zijn:

• Langdurige stress: Voortdurende blootstelling aan stressvolle situaties, zoals hoge werkdruk, problemen in persoonlijke relaties, of financiële zorgen, kan bijdragen aan overspanning en burn-out.

• Hoge prestatiedruk: Wanneer er een constante verwachting is om te presteren op het werk of in andere aspecten van het leven, kan dit leiden tot chronische stress en uiteindelijk tot een burn-out.

• Onvoldoende hersteltijd: Het gebrek aan voldoende tijd om te ontspannen en te herstellen na periodes van stress kan de kans op overspanning vergroten.

• Onrealistische verwachtingen: Het hebben van onrealistische verwachtingen van jezelf of het gevoel hebben dat je altijd perfect moet zijn, kan een enorme druk veroorzaken en bijdragen aan burn-out.

• Gebrek aan sociale steun: Het ontbreken van een sterk sociaal netwerk of steun van vrienden en familie kan het moeilijker maken om stress te hanteren.

• Slechte werk-privébalans: Het niet kunnen scheiden van werk en privéleven kan leiden tot voortdurende stress, vooral in een tijd waarin technologie het moeilijk maakt om 'uit te schakelen' na werktijd.

• Persoonlijke kenmerken: Individuele eigenschappen zoals perfectionisme, neiging tot overwerken, of een laag gevoel van eigenwaarde kunnen ook bijdragen aan het risico op overspanning en burn-out.

• Gezondheid: Slechte fysieke gezondheid, zoals slaaptekort of een ongezonde levensstijl, kan het risico op burn-out vergroten.

• Werkomgeving: Een ongezonde werkomgeving met weinig autonomie, hoge werkdruk, of gebrek aan erkenning kan een belangrijke factor zijn bij het ontstaan van overspanning en burn-out.

• Traumatische gebeurtenissen: Ervaringen zoals een traumatisch ongeval, verlies van een dierbare, of een ernstige ziekte kunnen bijdragen aan burn-out, vooral als ze niet goed worden verwerkt.

Overspanning en burn-out zijn vaak het gevolg van een combinatie van deze factoren, vaak gedurende een langere periode. Door deze factoren te herkennen, door gezonde coping vaardigheden te ontwikkelen en passende maatregelen te nemen, kun je deze problemen voorkomen of aanpakken.

Symptomen van overspanning (burn-out)

• Lichamelijke uitputting: Constant moe voelen, zelfs na voldoende slaap en rust. Niet meer genieten, lusteloos en futloos voelen.

• Emotionele uitputting: Gevoelens van leegte en emotionele uitputting, vaak gepaard gaand met stemmingsschommelingen, prikkelbaarheid, angst en depressieve gevoelens. Emotionele apathie en/of instabiliteit, zoals huilbuien of woede-uitbarstingen.

• Cognitieve problemen: Moeite met concentreren, vergeetachtigheid en besluiteloosheid.

• Slaapproblemen: Moeite hebben met in slaap vallen, doorslapen, of vroeg wakker worden. Niet uitgerust wakker worden.

• Fysieke klachten: Hoofdpijn, maagklachten, spierpijn en andere lichamelijke symptomen zonder duidelijke medische oorzaak.

• Veranderingen in eetgewoonten: Verminderde eetlust of juist overmatig eten als reactie op stress.

• Terugtrekking: Verminderde motivatie en interesse in werk en/of sociale activiteiten. Vermijden van sociale interacties en activiteiten die eerder plezierig waren.

• Verminderde prestaties: Afname van productiviteit op het werk of in andere verantwoordelijkheden.

• Verhoogde gevoeligheid voor stress: Kleinere stressoren veroorzaken een disproportionele reactie.

Symptomen van burn-out (geavanceerd stadium van overspanning)

• Extreme lichamelijke uitputting: Chronische vermoeidheid die niet verdwijnt, zelfs niet na voldoende slaap en rust. Niet meer genieten, lusteloos en futloos voelen.

• Emotionele Uitputting: Een gevoel van leegte en emotionele uitputting, vaak resulterend in cynisme, apathie en/of stemmingswisselingen met huilbuien, somberheid, angstklachten en/of schuldgevoelens.

• Cognitieve problemen: Moeite met focus en concentratie, vergeetachtigheid en geheugenproblemen. Besluiteloosheid. Veel piekeren en zorgen maken.

• Slaapproblemen: Moeite hebben met in slaap vallen, doorslapen, of vroeg wakker worden. Slapeloosheid of excessief slapen. Niet uitgerust wakker worden.

• Fysieke klachten: Terugkerende fysieke klachten zoals hoofdpijn, maagpijn, spierpijn, duizeligheid en andere lichamelijke symptomen zonder duidelijke medische oorzaak. Minder weerstand, waardoor meer kans op griep en verkoudheid

• Cynisme en afstandelijkheid: Gevoelens van cynisme en afstandelijkheid ten opzichte van werk, collega's en verantwoordelijkheden. Gevoel van vervreemding en/of onthechting.

• Verminderd zelfvertrouwen: Een gevoel van incompetentie, verminderd zelfvertrouwen en lagere eigenwaarde, vaak geassocieerd met gevoelens van falen. Constant kritisch zijn naar zichzelf. Gevoelens van machteloosheid en hopeloosheid.

• Depersonalisatie: Het behandelen van anderen als objecten in plaats van als individuen met emoties en behoeften.

• Verminderde tevredenheid: Een algemeen gevoel van ongenoegen en het idee dat je werk of leven geen betekenis heeft.

• Verhoogde gezondheidsproblemen: Een verhoogd risico op fysieke en mentale gezondheidsproblemen, waaronder depressie, angststoornissen en somatische klachten.

Herken je veel van deze klachten? Neem ze serieus!