Kenmerken hoogbegaafde volwassenen
Psychologie van hoogbegaafdheid
Op het gebied van hoogbegaafdheid bestaan verschillende visies en op internet circuleren vele lijstjes met kenmerken van hoogbegaafdheid. Uit een overzicht van de huidige modellen en inzichten komen drie belangrijke componenten naar voren: een hoog IQ (vanaf 130), een grote creativiteit en een sterk doorzettingsvermogen. Daarnaast is er vaak ook sprake van een hoog ontwikkeld bewustzijn en een hoge gevoeligheid.
Om meer consensus te krijgen over wat hoogbegaafdheid precies inhoudt, is er in 2007 een onderzoek uitgevoerd onder groep van twintig experts, allen zelf ook hoogbegaafd. Hieruit is het Delphi-model naar voren gekomen met de volgende omschrijving van hoogbegaafdheid:
"Een hoogbegaafde is een snelle en slimme denker, die complexe zaken aankan. Autonoom, nieuwsgierig en gedreven van aard. Een gevoelig en emotioneel rijk persoon, intens levend. Hij of zij schept plezier in creëren.”
Het model schetst niet alleen innerlijke kenmerken, maar ook kenmerken in wisselwerking met de buitenwereld en hoe dit alles samenwerkt.
Innerlijke kenmerken:
hoogintelligent (denken)
hoogsensitieve rijkgeschakeerde emotionele binnenwereld (voelen)
zéér autonoom (zijn)
Wisselwerking met de buitenwereld:
gedreven en nieuwsgierig (willen)
scheppingsgericht (doen)
hoogsensitief (waarnemen)
Het samenspel van deze elementen met de maatschappij is: complex, intens, snel en creatief.
Kenmerken van hoogbegaafdheid
Hoogbegaafdheid kan op allerlei manieren tot uiting komen in een scala aan typerende kenmerken en gebeurtenissen. Het kan daarom prettig en helpend zijn om een lijst met typische eigenschappen te lezen en jezelf hier al dan niet in te herkennen. Er kunnen dan zomaar ineens een hoop puzzelstukjes op hun plek vallen. Daarom geef ik hieronder een uitgebreide lijst met mogelijke kenmerken. Let wel, niet alle hoogbegaafden hebben alle kenmerken, en kenmerken kunnen in veel verschillende combinaties voorkomen. Zoals eerder genoemd: dè hoogbegaafde bestaat niet.
Intelligentie en creativiteit:
je hebt een bovengemiddelde intelligentie (IQ > 130)
je hebt een hoog leertempo, bent snel van begrip en je maakt grote denksprongen
je bent of was geestelijk vroegrijp, je hebt een snelle ontwikkeling en/of ontwikkelingsvoorsprong (gehad)
je heb een hoog zelfreflectief vermogen en een natuurlijke drive voor persoonlijke groei en ontwikkeling
je hebt een goed geheugen en je legt snel verbanden (waar anderen die vaak niet zien)
je hebt een analytisch inzicht en probleemoplossend vermogen
je hebt het vermogen om goede problemen en ideeën te formuleren, en je kunt de kwaliteit van ideeën beoordelen
je denkt buiten reguliere kaders, je speelt met kennis en maakt ongewone combinaties (die niet voor de hand liggen)
bij problemen heb je binnen no time verschillende goede oplossingen gevonden
je ideeën zijn creatief, origineel en je houdt ervan om dingen te onderzoeken
je bedenkt nieuwe theorieën en structuren
je kunt de verworven kennis goed toepassen, je ideeën effectief gebruiken in je alledaagse leven en je zet geleerde vaardigheden gemakkelijk in op nieuwe gebieden
je bekijkt vraagstukken disciplineoverstijgend en vanuit verschillende perspectieven
je wil altijd kennis vergaren, je leest en verzamelt veel informatie
je hebt een sterk ontwikkelde nieuwsgierigheid en je stelt eindeloos waarom-vragen (waarom iets is en hoe het werkt)
je hebt een grote woordenschat en je bent taalvaardig, al dan niet met een opvallend taalgebruik
je hebt een levendige verbeelding en een ongewoon gevoel voor humor en taal
Sociaal en emotioneel:
je bent hooggevoelig, intuïtief en je hebt een sterk inlevingsvermogen
je begrijpt een persoon voordat deze is uitgesproken en je ‘weet’ zaken zonder dat je weet hoe je dit weet
je bent sensitief voor subtiele signalen uit de omgeving, voor emoties en stemmingen van anderen en je voelt deze vaak bij jezelf
vanuit je nieuwsgierigheid en oprechte interesse in je medemens, stel je diepgaande vragen en je vraagt ook door
je raakt snel overprikkeld in drukke of nieuwe omgevingen, waardoor je kunt disfunctioneren of oververmoeid raakt
het ene moment sta je 150% aan en kun je ook alles aan, het volgende moment kom je niet op gang of zie je geen uitweg meer
je bent loyaal in vriendschappen en erg betrouwbaar
je hebt het gevoel “anders” dan anderen te zijn, je bent een buitenbeentje of je bent dit vroeger geweest
je herhaalt vaak dingen omdat je denkt dat ze niet duidelijk overkomen
je denkt anders, waardoor je vaak slecht of niet wordt begrepen door leeftijdsgenoten
je hebt ‘buitengewone’ interesses en een ander gevoel voor humor, waardoor je geen of weinig aansluiting vindt bij leeftijdsgenoten
op school was je (1) het aparte meisje/jongen op school, of (2) heb je onopvallend meegedaan, en/of (3) haalde je hoge cijfers, maar voelde je je niet opgenomen in de groep
je bent intens en vaak word je als té ervaren; sommige hoogbegaafden hebben dit in de loop der jaren aangepast aan hun omgeving, waardoor het niet meer zo opvalt
je hebt moeite om echt contact te maken met andere mensen (niet gelijkgestemden) omdat je niet goed met elkaar meekunt in dezelfde gespreksfrequentie
je twijfelt wel eens aan je eigen denkwijze omdat niemand deze denkwijze met je deelt
andere mensen vinden vaak dat je niet zo serieus of ingewikkeld moet doen
je hebt gevoelens van (existentiële) eenzaamheid en je voelt je vaak onbegrepen
Werk, leven en maatschappij:
je bent idealistisch en je denkt al vroeg na over het leven
je hebt behoefte aan autonomie, moeite met autoriteit en je hebt een sterk rechtvaardigheidsgevoel
je hebt een kritische instelling en je accepteert regels en tradities niet klakkeloos, maar je bevraagt ze
je bent zelfsturend, zelflerend en zelfbepalend, mogelijk ben je ook autodidact en leer je jezelf dingen aan
je bent kritisch, koppig en/of eigenwijs (ik zeg altijd: eigen-wijs;)
je werkt aan veel dingen tegelijkertijd
je bent ondernemend en je weet precies hoe je iets kan verbeteren
je legt de lat hoog, je stelt hoge eisen aan jezelf en anderen, waardoor je ook vaak teleurgesteld bent in jezelf en anderen
je bent snel ontevreden over je eigen prestaties (perfectionisme)
je hebt vaak het gevoel onder je niveau te presteren
je hebt een sterke concentratie en als iets je oprecht interesseert, kun je heel geconcentreerd en taakgericht bezig zijn, dan vergeet je alles om je heen en werk je er lang aan
je kunt zowel problemen hebben met het opstarten van projecten (want waar moet je beginnen, zoveel mogelijkheden en zoveel te doen) als met het voortzetten en afmaken van projecten (wanneer je interesse is verdwenen)
het ontbreekt je aan motivatie om dingen af te maken waar je het nut niet van inziet, dan raak je al snel verveeld
je bent een uitsteller en een deadline werker
je hebt een hekel aan herhalen, je wil graag experimenteren en dingen op een andere wijze doen
je gedachtegangen gaan vaak te snel voor collega’s en leidinggevenden, waardoor je vaak teruggefloten wordt of niet begrepen
je bent ongeduldig, zeker als iets in jouw ogen simpel of dom werk is
je hebt brede interesses en je raakt snel uitgekeken op werk, vriendschappen en partners
je wisselt vaker van baan dan de meeste mensen in je omgeving, je wordt vaak gezien als chronische job hopper die het nooit lang ergens volhoudt, òf
je hebt je aangepast aan de maatschappij en het systeem, je doet wat er van je wordt verwacht, maar ondertussen ben je het contact met jezelf en je identiteit verloren en durf je niet meer op je eigen intuïtie te vertrouwen
je hebt niet zoveel zelfvertrouwen en vaak een negatief zelfbeeld door gevoelens als onzekerheid, (faal)angst, perfectionisme of minderwaardigheid, of juist door teleurstelling, boosheid, schuldgevoelens, onverschilligheid of wantrouwen
je hebt het gevoel dat je je potentie niet goed (of volledig) benut, jouw unieke talenten en kwaliteiten, en dat je veel meer kan dan wat je nu al doet
je hebt moeite met het vinden van rust en ontspanning
Neem contact op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek.
Zonder druk of verplichtingen.
Build your
happiness